Ubezpieczenie wspólników

Czym jest spółka dla przedsiębiorcy, może wiedzieć tylko on sam. Wielokrotnie założenie  przedsiębiorstwa wiązało się dla nich z licznymi poświęceniami i wynikało z determinacji popartej czasochłonną i ciężką pracą. Dzięki temu mogą czuć dumę i spełnienie prowadząc własną firmę. Czasami także przysparza im zmartwień i kosztuje wiele nerwów. Aż strach pomyśleć, co się może stać ze spółką, kiedy po śmierci jednego ze wspólników jego miejsce zajmie ktoś inny.      

Zagrożenia związane ze śmiercią wspólnika:
 
1. Wstąpienie do spółki spadkobierców zmarłego wspólnika – w takim przypadku spadkobierca nie musi wcale działać w interesie spółki, może brakować mu umiejętności i zdolności do kierowania firmą, może także zaburzyć równowagę sił panujących poprzednio doprowadzając do konfliktów w poprzednio dobrze funkcjonującym procesie prowadzenia firmy
2. Spłata udziału zmarłego wspólnika jego spadkobiercom – zmniejszenie kapitału spółki może spowodować utratę zdolności kredytowej a nawet utratę płynności finansowej i w konsekwencji może doprowadzić nawet do upadku spółki.


W jaki sposób zabezpieczyć spółkę przed konsekwencjami spłaty udziału zmarłego wspólnika?

Idealnym sposobem na zabezpieczenie spółki przed konsekwencjami spłaty udziału zmarłego wspólnika jest tzw. ubezpieczenie wspólników, powszechnie stosowane w krajach Europy zachodniej i w Stanach Zjednoczonych. Oczywiście zawarcie takiego ubezpieczenia ma sens tylko w przypadku wcześniejszego ograniczenia spadkobiercom zmarłego wspólnika możliwości wstąpienia do spółki w jego miejsce. Dzięki świadczeniu z polisy pozostali przy życiu właściciele będą mogli zaspokoić roszczenia spadkobierców zmarłego wspólnika nie naruszając majątku przedsiębiorstwa.

Założenie programu ubezpieczenia wspólników w praktyce oznacza zawarcie kilku polis na życie. W przypadku spółki składającej się z dwóch udziałowców konstrukcja takiego programu wygląda następująco:

	Ubezpieczający	Ubezpieczony	Uposażony
Polisa 1	Wspólnik A albo Spółka	Wspólnik B	Wspólnik A albo Spółka
Polisa 2	Wspólnik B albo Spółka	Wspólnik A	Wspólnik B albo Spółka

Jeżeli spółka ma większą ilość właścicieli, wówczas konstrukcja programu ubezpieczenia wygląda podobnie, zmienia się tylko ilość polis.

Zagrożenie związane z brakiem lojalności wspólników

Nie zawsze zawarcie ubezpieczeń całkowicie rozwiąże problem. W zależności od wyboru powyżej przedstawionych wariantów powodzenie programu ubezpieczenia wspólników jest w jakimś stopniu uzależnione od lojalności ubezpieczonych lub uposażonych udziałowców.
Dotyczy to przede wszystkim dwóch kwestii:

1. Zmiana uposażonych przez ubezpieczonego wspólnika

Rozwiązanie:
Zgodnie z obowiązującym prawem jedyną osobą, która może zmienić osoby uposażone do otrzymania świadczenia z polisy na życie jest ubezpieczony, czyli w tym przypadku wspólnik. Modyfikacja zapisów kodeksu cywilnego z sierpnia 2007 roku, pozwala jednak wyeliminować ryzyko zmiany uposażonego przez ubezpieczonego. Nowe przepisy umożliwiają, dodanie do umowy ubezpieczenia zapisu stanowiącego o wyłącznym prawie ubezpieczającego do zmiany uposażonych.

2. Wykorzystanie odszkodowania z ubezpieczenia w osobistym celu

Rozwiązanie:
Jedyne zabezpieczenie przed tym ryzykiem to wybór wariantu, w którym jako uposażonego wyznacza się spółkę.

Jaką wybrać sumę ubezpieczenia?

Życie wspólnika powinno być zabezpieczone na sumę odpowiadającą wartości jego udziału w spółce. Należy pamiętać o możliwości zmian wielkości tego udziału w czasie. Niestety w momencie zawierania umowy nie jesteśmy w stanie dokładnie przewidzieć ani momentu, w którym skorzystamy z ubezpieczenia, ani jakiej wysokości zabezpieczenie będzie w tym momencie konieczne. Dlatego też umowa ubezpieczenia powinna zawierać możliwość zmian sumy ubezpieczenia.


Piotr Szostakiewicz